Σε ηλικία 24ων χρονών, έφυγα από τη Θεσσαλονίκη που ήταν η μόνιμη κατοικία μου η ασφάλεια της οικογένειας και των φίλων. Θυμάμαι ακόμη εκείνο το ταξίδι, ήμασταν μαζεμένη όλη η οικογένεια στο πατρικό μας στη Βαμβακούσα Σερρών για την πρωτομαγιά, την επομένη 2 Μαΐου 1993, ο αδερφός μου ανέλαβε να με μεταφέρει με το φορτηγάκι του στο Δασωτό Κ. Νευροκοπίου. Τα υπάρχοντα μου ήταν ένας υπνόσακο, λίγα ρούχα και λίγα σκεύη κουζίνας. Πήραμε τον δρόμο της Άνω Βροντού μέσα από τα βουνά. Έτσι απλά αποχαιρέτισα τους δικούς μου και ξεκίνησα το ταξίδι της ενηλικίωσης μου.
Στο Δασωτό (1993-1998) ξεδίπλωσα το όνειρο μου να ζήσω χωρίς ηλεκτρική ενέργεια και χωρίς χρήματα. Όντος κατάφερα να ζήσω και να δημιουργήσω πράγματα, ο τελευταίος σταθμός αυτής της περιόδου ήταν το Σουμάκ στα Πομάκικα χωριά του νομού Ροδόπης (1999-2001) όπου όλος ο οικισμός δεν είχε ρεύμα.
Ο αγγλικός όρος αυτού του τρόπου ζωής είναι Off-the-grid, χωρίς σύνδεση με το ηλεκτρικό δίκτυο Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια. Διαβάζουμε: Ένα σπίτι που χρησιμοποιεί ηλιακά πάνελ και συλλογή βρόχινου νερού, είναι ένα χαρακτηριστικό των κτιρίων και ενός τρόπου ζωής που έχει σχεδιαστεί με ανεξάρτητο τρόπο χωρίς να βασίζεται σε μία ή περισσότερες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Ο όρος “εκτός δικτύου” αναφέρεται παραδοσιακά στη μη σύνδεση στο ηλεκτρικό δίκτυο, αλλά μπορεί επίσης να περιλαμβάνει άλλες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας όπως συστήματα νερού, φυσικού αερίου και αποχέτευσης, και μπορεί να κλιμακωθεί από κατοικίες σε μικρές κοινότητες. Η ζωή εκτός δικτύου επιτρέπει στα κτίρια και τους ανθρώπους να είναι αυτάρκεις, κάτι που είναι επωφελές σε απομονωμένες τοποθεσίες όπου δεν μπορούν να φτάσουν οι συνήθεις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και είναι ελκυστικό για όσους θέλουν να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και το κόστος ζωής. Γενικά, ένα κτίριο εκτός δικτύου πρέπει να μπορεί να παρέχει ενέργεια και πόσιμο νερό για τον εαυτό του, καθώς και να διαχειρίζεται τρόφιμα, απόβλητα και λύματα.
Όλη αυτή τη γνώση και την εμπειρία που απέκτησα αυτά τα χρόνια, τη μοιράζομαι μέσα από τα εργαστήρια «βαδίζοντας προς την αυτάρκεια» η έδρα του Πελίτι στο Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας είναι σχεδιασμένη με αυτή τη φιλοσοφία.
Αυτή την περίοδο (Σεπτέμβριος 2023) δεχόμαστε πολλά μηνύματα από ανθρώπους που θέλουν να ζήσουν με αυτό τον τρόπο, εκτός δικτύου σε απομονωμένες περιοχές.
Ο όρος off-Grid έχει και μια άλλη ερμηνεία για όσους ασχολούνται με θέματα επιβίωσης. Είναι η καταστροφή των δικτύων παροχής νερού, παροχής ηλεκτρικού, επικοινωνίας τηλεφώνου και ίντερνετ, καταστροφή του οδικού δικτύου κ.α. μετά από ένα φυσικό γεγονός πλημμύρα, σεισμό, πόλεμο, έναν μεγάλο μετεωρίτη, ένα οικονομικό κραχ κ.λ.π.
Η κατάσταση εκτός δικτύου με τους όρους επιβίωσης, χωρίζεται σε τρία επίπεδα.
Στο επίπεδο τρία, μπορεί να γίνει διακοπή ενός ή περισσότερων δικτύων για λίγες ώρες. Όλοι μας έχουμε ζήσει τέτοιες καταστάσεις, διακοπή νερού για συντήρηση του δικτύου, διακοπή ρεύματος για βλάβες κ.λ.π. Σε αυτό το επίπεδο η διακοπή είναι μικρής διάρκειας κάποιων ορών και αντιμετωπίζεται απ’ όλους τους συμπολίτες μας χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες.
Στο δεύτερο επίπεδο έχουμε τη διακοπή των δικτύων για μερικές ημέρες ή μερικές εβδομάδες. Για παράδειγμα στη Θεσσαλία αυτές τις μέρες, έχει διακοπή η υδροδότηση για 8 ημέρες, έχει καταστραφεί το οδικό δίκτυο κ.λ.π. Στο επίπεδο δύο αρχίζουν τα προβλήματα, υπάρχει δυσκολία στη μετακίνηση, στην επικοινωνία, στην τροφοδοσία της αγοράς, καταστρέφονται όλα τα κατεψυγμένα τρόφιμα, αρχίζουν να υπάρχουν εντάσεις στους ανθρώπους, κινδυνεύουν οι άνθρωποι που είναι εξαρτημένη η ζωή τους από μηχανήματα, υπάρχουν φαινόμενα αισχροκέρδειας, λεηλασίες κ.λ.π.
Το επίπεδο ένα είναι όταν η διακοπή των δικτύων είναι μακροχρόνια, όπως καταλαβαίνετε εκεί τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα.
Στις μέρες μας υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν ως επιλογή εκτός δικτύου, όπως επέλεξα να ζήσω στα νιάτα μου.
Η φωτογραφία είναι από το Σουμάκ στα Πομάκικα χωριά της Π. Ε. Ροδόπης όπου έζησα από τα τέλη του 1999 ως το 2001. Ένας οικισμός όπου το 2000 δεν είχε ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνο, παροχή πόσιμου νερού και αποχέτευση. Το μόνο δίκτυο ήταν ένας χωματόδρομος που ένωνε τα σπίτια.
Το σπίτι το παρέδωσα στους ιδιοκτήτες τον Ιανουάριο του 2003, μετά από ένα όνειρο που είδα. Ο κοντινότερος μου γείτονας, ένα τέταρτο με τα πόδια. Ευχαριστώ πολύ όλους τους ανθρώπους που με βοήθησαν, με στήριξαν σε αυτή την επιλογή μου, το να ζήσω χωρίς ηλεκτρικό, χωρίς χρήματα, χωρίς υποδομές. Ευγνώμων. Θα στηρίξω με τη σειρά μου, στο βαθμό που μπορώ, όσους ανθρώπους θέλουν να ζήσουν εκτός δικτύου.
https://peliti.gr/zontas-ektos-diktyou/
Τι σημαίνει να ζεις εκτός δικτύου; Τι ζει έξω από το δίκτυο; Πώς βγαίνεις από το δίκτυο;
Στις μέρες μας υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν ως επιλογή εκτός δικτύου, όπως επέλεξα να ζήσω στα νιάτα μου.
Τι σημαίνει να ζεις εκτός δικτύου; Τι ζει έξω από το δίκτυο; Πώς βγαίνεις από το δίκτυο;
Η εμπειρία μου λέει ότι ναι, μπορείς να ζήσεις εκτός δικτύου. Όταν ζούσα στο Δασωτό ήμουν αρκετά νέος, μαζευόμασταν οι φίλοι στο σπίτι, ο καθ’ ένας έφερνε κάτι από το σπίτι του και κάναμε κοινά τραπέζια, παίζαμε επιτραπέζια παιχνίδια, ανάβαμε φωτιά έξω στον κήπο και τραγουδούσαμε. Είχαμε μια πολύ απλή ζωή και περνούσαμε πολύ ωραία.
Η πρώτη φορά που επισκέφτηκα χωριό που ήταν εκτός δικτύου ήταν τον Αύγουστο το 1997 όταν πήγα με άλλους δυο φίλους στο Διάσπαρτο στα Πομάκικα χωριά στην Π. Ε. Ξάνθης. Υπήρχε ένας χωματόδρομος που έφτανε στα πρώτα σπίτια που ήταν η πλατεία, μη φανταστείτε τίποτα φοβερό, ένα άνοιγμα να μπορούν να γυρίζουν τα αυτοκίνητα. Για να πάμε στο σπίτι των φίλων μας πήγαμε με τα πόδια από μονοπάτι, δρόμος δεν υπήρχε, τηλέφωνο δεν υπήρχε, νερό, αποχέτευση δεν υπήρχαν ούτε βέβαια ηλεκτρικό. Οι άνθρωποι ζούσαν εκεί με τις οικογένειες τους, τα παιδιά τους, τα ζώα τους τις καλλιέργειες τους. Φέρνανε μόνοι τους νερό από πηγές με λάστιχο, ζεσταίνονταν με ξύλα, μαγείρευαν σε ξυλόσομπες χειμώνα καλοκαίρι, είχαν γκαζόλαμπες. Αυτοί οι άνθρωποι γεννήθηκαν σε αυτές τις συνθήκες. Το 2009 πήγα εκεί τον Αμερικανό ερευνητή Άνταμ Φορμπ, είδε τον Χουσεΐν να οργώνει με ξύλινο άροτρο, έπαθε πολιτιστικό σοκ. Δεν μπορούσε να πιστέψει ότι στην Ευρώπη υπήρχαν τέτοιες οικογένειες, αυτές τις σκηνές τις είχε δει μόνο στην Ασία στα Ιμαλάια και στη Λατινική Αμερική. Τα χρόνια που ακολούθησαν βρήκα και άλλους οικισμούς που ήταν ακόμη πιο απομονωμένοι.
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες ανθρώπων που ζουν εκτός δικτύου.
Α. Στην πρώτη ομάδα κατατάσσω τους ανθρώπους, όπως εμένα, που επέλεξαν να ζήσουν εκτός δικτύου. Αυτοί είναι οι πιο τυχεροί γιατί είναι επιλογή τους. Οπότε τις όποιες δυσκολίες τις αντιμετωπίζουν πολύ διαφορετικά, μια που τις επέλεξαν. Ζουν μια απλή ζωή κοντά στη φύση, με μεγάλο βαθμό αυτάρκειας στην τροφή και όχι μόνο.
Β. Η δεύτερη κατηγορία ανθρώπων είναι αυτοί που γεννήθηκαν σε οικογένειες που ζουν εκτός δικτύου. Αναφέρομαι πάντα για την Ελλάδα. Στην Ελλάδα υπάρχουν περιοχές που λόγο ότι είναι απομονωμένες γεωγραφικά ή κοινωνικά, οι κάτοικοι ζουν χωρίς δίκτυο, ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, αποχέτευση. Πάντα μιλάμε ότι δεν έχουν δίκτυο από έναν οργανισμό κοινής ωφέλειας. Αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ καλά εκπαιδευμένοι γιατί γεννήθηκαν και μεγάλωσαν σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Λόγο των συνθηκών είναι πολύ εργατικοί, αξιοποιούν τα πάντα, σε γενικές γραμμές είναι χαρούμενοι παρά τις αντιξοότητες της ζωής τους. Ένα κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι ανήκουν σε μια μειονότητας π.χ Πομάκοι, Ρομά κ.λ.π.
Γ. Η Τρίτη κατηγορία ανθρώπων και η ποιο δύσκολη, είναι οι άνθρωποι που βγαίνουν από το δίκτυο μετά από μια καταστροφή. Αυτοί οι άνθρωποι είναι στην πιο δύσκολη θέση, γιατί δεν το επέλεξαν, δεν το θέλουν και δεν ξέρουν πώς να ζήσουν σε μια τέτοια κατάσταση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι κάτοικοι της Θεσσαλίας αυτές τις μέρες (Σεπτέμβριος 2023).
Όταν ζούσα στα Σουμάκ έκανε ένα χιόνι τρία μέτρα στις αρχές του 2000. Πιθανών κάποιοι από σας να θυμούνται αυτό το χιόνι. Κανένας από τους κατοίκους στο Σουμάκ δεν διαμαρτυρήθηκε για το χιόνι και δεν κινδύνεψε. Τα σπίτια τους ήταν γεμάτα με προμήθειες, είχαν να φάνε, είχαν ξύλα να ζεσταθούν, μπορούσαν να μαγειρέψουν να ζεστάνουν το νερό κ.λ.π. Δεν έτρεξε κανένα συνεργείο να τους σώσει και κανείς δεν νοιάστηκε για το πώς περνάνε αυτοί οι άνθρωποι.
Αντίθετα υπήρχαν άλλες περιοχές στην Ελλάδα που έλεγαν οι κάτοικοι δεν έχουμε αλεύρι να κάνουμε ένα ψωμί. Είναι πως οργανώνεις τη ζωή σου και την καθημερινότητα. Όλοι μας σήμερα βασιζόμαστε για την τροφή μας στο σουπερ μαρκετ, θα βρούμε τα πάντα ανά πάσα στιγμή. Ο κόβιντ και τα ακραία καιρικά φαινόμενα των τελευταίων τριών χρόνων έδειξαν ότι η καλοκουρδισμένη αλυσίδα μεταφοράς προϊόντων από την μια περιοχή σε μια άλλη είναι πολύ εύθραυστη και μπορεί να σπάσει ανά πάσα στιγμή, ένας ιός ή μια βροχή μπορεί να μας δείξει το πόσο ανήμποροι και ανυπεράσπιστοι είμαστε.
Το θέμα δεν είναι να διαπιστώνουμε μόνο τις αδυναμίες του συστήματος αλλά να προτείνουμε λύσεις. Έτσι αύριο 16 Σεπτεμβρίου, θα κάνω ατομικές αλλά και συλλογικές προτάσεις για να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα θέματα που προκύπτουν όταν βγαίνουμε εκτός δικτύου από επιλογή ή λόγω εκτατών καταστάσεων.
Με την ευκαιρία σας προσκαλώ την Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2023 στο Σεμινάριο, διατήρηση τροφίμων χωρίς ηλεκτρική ενέργεια.
Στο Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας στην έδρα του Πελίτι.
Είσοδος ελεύθερη.
https://peliti.gr/ti-simainei-na-zeis-ektos-diktyou-ti-zei-ekso-apo-to-diktyo/
Δημοσίευση σχολίου
Καλοδεχούμενα όλα τα σχόλια, επώνυμα και ανώνυμα. Πάντα όμως με σεβασμό στους άλλους αναγνώστες και στους νόμους. Ευχαριστούμε!