Την μέχρι τώρα επικρατούσα άποψη ότι η Στρύμη είναι αποικία της Θάσου που ιδρύθηκε στην χερσόνησο της Μολυβωτής περί τα μέσα του 7ου αιώνα, κοντά στην χώρα των Μαρωνιτών, ενδέχεται να ανατρέψουν με τις έρευνες που κάνουν αρχαιολόγοι. Αυτό είναι μόνο ένας μέρος της έρευνας που διεξάγεται εδώ και μέρες στον αρχαιολογικό χώρο της Στρύμης από Έλληνες και Αμερικάνους επιστήμονες.
Το πρόγραμμα είναι πενταετές και οι ανασκαφές ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2013. Σε ρεπορτάζ που δημοσίευσε τέλη Μαΐου του 2013 ο «Χ» είχε ενημερώσει το αναγνωστικό του κοινό για την έλευση των Αμερικανών επιστημόνων στην περιοχή μας και τη συμμετοχή τους στην τρίτη φάση της έρευνας στην Στρύμη, μετά τις ανασκαφές του Γ. Μπακαλάκη και του Διαμαντή Τριαντάφυλλου.
Στην περιοχή της Στρύμης, έχουν ανακαλυφθεί θεμέλια κατοικιών, τμήματα δρόμων και υπόγειες σήραγγες υδραγωγείων καθώς και φρεάτια συλλογής και άντλησης νερού, που θεωρούνται σημαντικά τεχνικά έργα της αρχαίας υδραυλικής και μηχανικής. Όπως είναι γνωστό σήμερα πρόκειται για την ανατολικότερη αποικία των Θασίων στη Θράκη, οι οποίοι από τα τέλη του 7ου ως τις αρχές του 5ου αιώνα ιδρύουν, «αποικιακό κράτος», γνωστό ως «Θασιακή Περαία», με όρια τους ποταμούς Στρυμόνα και Νέστο. Οι μέχρι τώρα έρευνες έδειξαν ότι στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. η Στρύμη καταστρέφεται από τον Φίλιππο Β΄, πιθανόν με τη βοήθεια των Μαρωνιτών.
Τμήματα του πολεοδομικού ιστού της πόλης του 5ου και 4ου αιώνα π.Χ. ήρθαν στο φώς από τις ανασκαφές του Διαμαντή Τριαντάφυλλου, και μέχρι τώρα αποκάλυψαν μεγάλα τμήματα της αρχαίας πόλης. Σήραγγες υπόγειου υδραγωγείου 5ου αιώνα π.Χ. ήρθαν στο φώς από τις ανασκαφές στα τέλη της δεκαετίας του 1950 από τον καθηγητή Γ. Μπακαλάκη. Μια εντυπωσιακή κατασκευή για την τροφοδοσία της πόλης με νερό, αποτελούμενη από τούνελ, υδρορροές και πηγάδια, ένα πραγματικά φανταστικό κατόρθωμα της αρχαίας μηχανικής. Περισσότερα από 30 άτομα συμμετέχουν στις ανασκαφές που συνεχίζονται για δεύτερη χρονιά. Η ανασκαφή αυτή είναι μία συνεργασία της ΙΘ Εφορίας Αρχαιοτήτων που έχει έδρα την Κομοτηνή, με την Αμερικάνικη Σχολή Αθηνών η οποία στην συγκεκριμένη περίπτωση εκπροσωπείται από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Η ελληνική πλευρά πάντα ορίζει το διευθυντή της ανασκαφής που στην προκειμένη περίπτωση είναι η αρχαιολόγος Δόμνα Τερζοπούλου. Η κ. Τερζοπούλου υπηρέτησε για πολλά χρόνια στην ΙΘ΄ Εφορεία ενώ τώρα είναι υπάλληλος του αρχαιολογικού μουσείου Θεσσαλονίκης.
Μάλιστα συμμετείχε στις ανασκαφές του Διαμαντή Τριαντάφυλλου στην αρχαία Στρύμη, τόσο στην πόλη, όσο και στους τύμβους και έχει οριστεί με υπουργική απόφαση διευθύντρια της έρευνας. Διάρκειας έξι εβδομάδων είναι και φέτος οι ανασκαφές όπως έκανε γνωστό η κ. Τερζοπούλου. Ο «Χ» βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο για να καταγράψει την λεπτομερή και ιδιαίτερα προσεκτική δουλειά που κάνουν κάτω από τον καυτό ήλιο του Ιουνίου οι αρχαιολόγοι. Ένας τεράστιος μηχανισμός ασχολείται με μία ανασκαφή η οποία δεν είναι εύκολη υπόθεση διευκρίνισε η διευθύντρια. Έχουν οριστεί συγκεκριμένα σημεία στα οποία θα γίνουν οι έρευνες. Οι εργάτες με την καθοδήγηση των αρχαιολόγων σκάβουν απομακρύνοντας τα σκληρότερα κομμάτια γης και ύστερα σειρά παίρνουν τα λεπτά και ελαφρά εργαλεία των αρχαιολόγων. Το χώμα που βγαίνει από τον αρχαιολογικό χώρο αποθηκεύεται και ύστερα κοσκινίζεται καθώς μπορεί να κρύβει πολύτιμα αντικείμενα που μπορούν να οδηγήσουν παρακάτω την έρευνα. Πριν τις σκαπάνες ολοκληρώθηκε ερευνητικό πρόγραμμα του ΑΠΘ που αφορούσε στη γεωφυσική ανασκόπηση, δηλαδή την επιφανειακή σάρωση του εδάφους που επιτρέπει μία κλεφτή ματιά στο υπέδαφος, ώστε να βοηθήσει τους αρχαιολόγους να ξεκινήσουν τις ανασκαφές από συγκεκριμένα σημεία.
«Αυτή τη στιγμή ανασκάπτουμε μία οικοδομική νησίδα, προσπαθούμε να δούμε πως ήταν η διαρρύθμιση ενός σπιτιού», είπε η κ. Τερζοπούλου. «Από τη στιγμή που είμαστε μέσα στην αρχαία πόλη, έχουμε οικοδομικό ιστό, σπίτια, τετράγωνα και δρόμους. Με τη γεωφυσική ανασκόπηση επιλέξαμε δύο σημεία, το ένα είναι σταυροδρόμι και μία κατοικία», συμπλήρωσε η εκπρόσωπος του αρχαιολογικού μουσείο Κομοτηνής, αρχαιολόγος Μαρίνα Τασακλάκη. Στις ανασκαφές δεν έχουν εντοπιστεί ακόμα δημόσια κτίσματα ή κάποιος ναός, αλλά οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι για την ανακάλυψη ενός τέτοιου χώρου απαιτούνται χρόνια κοπιαστικών ερευνών. Αυτό που ανακάλυψαν οι ερευνητές αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν ανασκάψει είναι ένας τύμβος.
«Αυτός είναι ο δεύτερος χρόνος των ερευνών. Την πρώτη χρονιά προσπαθήσαμε να κάνουμε την προετοιμασία της ανασκαφής. Προετοιμάσαμε τον τρόπο με τον οποίο θα αποθηκεύσουμε το υλικό, πως θα το μελετήσουμε. Φέτος έχουμε επεκταθεί. Έχουμε περισσότερους εργάτες και από την αρχή της ανασκαφής πιστεύουμε ότι έχουμε πολύ καλά αποτελέσματα». Τα παραπάνω είπε ο επίκουρος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Nathan Arrington από το πανεπιστήμιο του Πρίνστον των ΗΠΑ, ο οποίος μετείχε επίσης σε ανασκαφές στην Κόρινθο, στις Μυκήνες και στην Κύπρο.
«Ανασκάπτουμε μία κατοικία, η οποία είναι αρκετά μεγάλη, πολύ μεγαλύτερη από άλλες στον ελλαδικό χώρο, αυτής της εποχής. Επίσης σκάβουμε ένα σταυροδρόμι. Υπάρχουν και άλλες περιοχές που είναι ενδιαφέρουσες όμως επικεντρωνόμαστε σε αυτά τα δύο κομμάτια το δρόμο και το σπίτι γιατί πιστεύουμε ότι θα μας δώσουν σημαντικά στοιχεία, για τη μορφή της πόλης, τη ζωή, και τον τρόπο που άλλαξε η αρχαία πόλη μέσα στον χρόνο», πρόσθεσε ο καθηγητής. Στην ομάδα του κ. Arrington μετέχουν 12 προπτυχιακοί φοιτητές από διάφορες περιοχές των ΗΠΑ και προέρχονται από διάφορους κλάδους όχι μόνο της αρχαιολογίας. Προέρχονται από τον κλάδο των μαθηματικών, της λογοτεχνία κ.ά.
«Είναι εδώ για έξι εβδομάδες, κάνουν ανασκαφές είτε υποστηρίζουν την υπόλοιπη ομάδα ως βοηθοί, δουλεύουν στο εργαστήριο όπου είναι συγκεντρωμένα τα αντικείμενα που συλλέγουμε. Κάθε εβδομάδα απασχολούνται και σε άλλον τομέα και κάνουν δύο φορές την εβδομάδα μαθήματα ελληνικής γλώσσας και κάθε Σάββατο επισκέπτονται διαφορές αρχαιολογικές περιοχές μαζί με τα μέλη της Εφορίας. Θέλουν να μάθουν για την σύγχρονη Ελλάδα και να μάθουν για τον παρελθόν της. Να δουλέψουν δίπλα-δίπλα με Έλληνες φοιτητές και εργάτες». Επίσης στην ομάδα του καθηγητή μετέχουν μεταπτυχιακοί φοιτητές πολλών διαφορετικών πανεπιστημίων των ΗΠΑ (Τέξας, Πρίνστον, Πενσυλβάνια) καθώς και νέοι ακαδημαϊκοί. Η Β. Ελλάδα σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή παρουσιάσει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς, είναι σχεδόν ανεξερεύνητη αρχαιολογικά σε σύγκριση με τη Ν. Ελλάδα. «Έχουμε πολλά ερωτήματα για τη Β. Ελλάδα. Από την άλλη πολιτισμικά έχει ενδιαφέρον γιατί σήμερα πολλά διαφορετικά στοιχεία ζουν στην περιοχή. Αυτό σε εμπνέει και φυσικά ο κόσμος είναι πολύ πιο φιλικός και φιλόξενος».
Ο Simon Oswald είναι επισκέπτης καθηγητής του πανεπιστημίου U.C.L.A. και ανήκει στην ομάδα του καθηγητή Nathan Arringto . Κατάγεται από τη Νέα Ζηλανδία και το αντικείμενο του είναι η κλασική αρχαιολογία. Η έρευνα του κ. Oswald επικεντρώνεται στην κατοικία και ως τομεάρχης της έρευνας, είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό, την καταγραφή. Η μακραίωνη ιστορία του ελληνικού πολιτισμού εξιτάρει ιδιαίτερα το νέο ακαδημαϊκό, μάλιστα έχει μελετήσει την αρχαία ελληνική γλώσσα για να μπορέσει να κατανοήσει καλύτερα τον πολιτισμό. Ειδικά όσον αφορά στην περιοχή μας η έρευνα του αφορά στην πραγματική καταγωγή της αρχαίας Στρύμης. Όπως εξήγησε ο κ. Oswald μία από τις μεγαλύτερες απορίες των αρχαιολόγων είναι πότε εγκαταλείφθηκε αυτή η πόλη, γιατί όπως είναι γνωστό στον 4ο αιώνα π. Χ. σταμάτησε να υπάρχει. Οι παλαιότεροι ερευνητές συνέδεαν την καταστροφή της πόλης με την έλευση του Φίλιππου του Β΄ στην περιοχή. Η ομάδα που συνεχίζει τις ανασκαφές σήμερα θεωρεί ότι η εγκατάλειψη της πόλης έγινε λίγο μετά την έλευση του Φιλίππου. Ο κ. Oswald δουλεύει πάνω σε ένα κρίσιμο σημείο της ανασκαφής, από όπου μπορεί να χρονολογηθεί πότε εγκαταλείφθηκε αυτή η πόλη. Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι εγκαταλείφθηκε στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα και με την χρονολόγηση της κεραμικής, των νομισμάτων και αμφορέων θα μάθουν πότε ακριβώς έγινε αυτό το γεγονός.
Η ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
Υποστηρικτικά στο έργο της ανασκαφής μετέχει φέτος και ο Thomas Tartaron καθηγητής κλασικών σπουδών του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. Το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας, είναι το τέταρτο παλαιότερο Αμερικανικό πανεπιστήμιο, και ένα από τα 8 μέλη του Ivy League. Βρίσκεται στη Φιλαδέλφεια, στην πολιτεία της Πενσυλβάνιας. Πρόκειται για ένα από τα πλουσιότερα πανεπιστήμια του κόσμου, με περιουσία που ανέρχεται στα 6,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Ιδρύθηκε από τον Βενιαμίν Φραγκλίνο και παρέχει τόσο προπτυχιακές, όσο και μεταπτυχιακές σπουδές σε διάφορες ειδικότητες. Ο καθηγητής μαζί με την 12μελή ομάδα του κάνουν την επιφανειακή έρευνα του αρχαιολογικού χώρου. «Υποστηρίζουμε τις ανασκαφές. Οι ανασκαφές είναι σε εξέλιξη αλλά η αρχαία πόλη είναι πολύ μεγαλύτερη, οπότε ερευνούμε αυτή την περιοχή, την παραλία, τις ακτές, τις αγροτικές περιοχές. Εμείς προσπαθούμε να βρούμε στοιχεία για το τι έκαναν οι άνθρωποι στην πόλη και εκτός της πόλης», ανέφερε. Η αρχαιολογική έκταση, στα όρια όπου έχει προσδιοριστεί ότι βρίσκονται τα τείχη είναι περίπου 500 στρέμματα, η ανασκαφή ωστόσο είναι επικεντρωμένη στον χώρο που είναι απαλλοτριωμένη από το ελληνικό δημόσιο και είναι 187 στρέμματα.
Αυτή η έκταση είναι περιφραγμένη. Η ομάδα του καθηγητή έχει εντοπίσει κυρίως πέτρες από αρχιτεκτονικά κτήρια, κεραμικά και νομίσματα από τη Μαρώνεια. Μόλις χθες η ομάδα του ανακάλυψε έναν τύμβο. «Στην επιφανειακή έρευνα περπατούμε το κάθε χωράφι και σημειώνουμε πληροφορίες. Έτσι βρήκαμε έναν τάφο, ίσως με μεγάλες πλάκες ασβεστόλιθου», ανέφερε ο καθηγητής του πανεπιστημίου. Η ομάδα του κ. Tartaron ξεκινάει την ημέρα της στις 5:00 το πρωί από τα Παγούρια όπου διαμένει. Συγκεντρώνει όλον τον εξοπλισμό της, και σχεδόν 45 λεπτά αργότερα βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο. Στις 9 το πρωί κάνει το πρώτο διάλλειμα για το πρωινό και η δουλειά συνεχίζεται έως τη 1 το μεσημέρι, από πεδίο σε πεδίο. Στην ομάδα του κ. Tartaron μετέχουν και Έλληνες φοιτητές από το τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας του ΔΠΘ. Αξίζει να αναφερθεί πως ο καθηγητής που θεωρείται ειδικός στον τομέα της επιφανειακής έρευνας, έχει πάρει μέρος και σε άλλες ανασκαφικές ομάδες στην Ελλάδα, στην Ήπειρο, την Κορινθία, την Αργολίδα, τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία. «Από το 1988 σχεδόν κάθε καλοκαίρι βρίσκομαι στην Ελλάδα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
ΤΟ 2017 ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται το 2017 με την κυκλοφορία ενός ειδικού τόμου που θα περιλαμβάνει τα αποτελέσματα όλων των ερευνών. Το κομμάτι της επιφανειακής, το δεύτερο της ανασκαφικής, της γεωμορφολογικής έρευνας που εξετάζει το περιβάλλον της περιοχής. Όσον αφορά στα ευρήματα τα κεραμικά αποθηκεύεται στο σχολείο των Παγουρίων το οποίο παραχώρησε ο δήμος Κομοτηνής. Εκεί καταγράφονται λεπτομερώς, ενώ τα πολύτιμα αντικείμενα της ανασκαφής μεταφέρονται αυθημερόν στο αρχαιολογικό μουσείο. Στο πλαίσιο του προγράμματος αξίζει να αναφερθεί πως γίνονται επισκέψεις κάθε Σάββατο σε αρχαιολογικούς χώρους. Μέχρι στιγμής οι επιστήμονες έχουν επισκεφτεί τη Μαρώνεια, την Πλωτινούπολη, τη Μεσημβρία Ζώνη, τις Φέρες του Έβρου. Προγραμματίζονται επίσης επισκέψεις στους Φιλίππους, τη Θάσο καθώς και αλλού.
http://xronos.gr/detail.php?ID=93449
Δημοσίευση σχολίου
Καλοδεχούμενα όλα τα σχόλια, επώνυμα και ανώνυμα. Πάντα όμως με σεβασμό στους άλλους αναγνώστες και στους νόμους. Ευχαριστούμε!